Over commerciële partijen die huisartsenpraktijken overnemen om vervolgens uitgeholde zorg te leveren horen we steeds vaker. Net als over financiële partijen die appartementencomplexen opkopen om die vervolgens niet te onderhouden.

Kinderopvangbedrijven die worden beheerd door beleggingsfondsen die zo hoog mogelijke rendementen nastreven, zijn al jaren in het nieuws. Net als bedrijven die hun winsten naar hun aandeelhouders laten vloeien, in plaats van naar hogere lonen, naar de bescherming van de leefomgeving of naar bedrijfsinvesteringen voor een klimaatneutrale toekomst. Denk aan Tata Steel.

Maar we denken zelden na over de krachtenvelden die op de achtergrond van dit alles spelen of de reden dat deze partijen handelen zoals ze doen. (Begrijpt u wat het verdienmodel is achter slechte zorg leveren, of een appartementencomplex verwaarlozen?) Arjan Reurink en Nik de Boer laten in dit nummer van S&D zien dat achter al deze praktijken één mechanisme zit en dat heet financialisering.

Het is best een technisch verhaal, over ‘asset managers' – vermogensbeheerders - en over Nederlandse bedrijven en belangrijke voorzieningen die door onze vingers glippen. Een cruciale en aanjagende rol hierbij blijkt weggelegd voor onze pensioenfondsen, en het nieuwe pensioenstelsel zal dat niet beter maken, integendeel.

Gelukkig is het mogelijk het proces van financialisering te keren. In dit nummer worden diverse aanbevelingen hiervoor gedaan, zoals het aan banden leggen van de inkoop van eigen aandelen of onze pensioenvermogens laten beheren door een publieke partij. Moeilijker dan te bedenken welke ingrepen nodig zijn, zal het echter zijn om hier de politieke wil voor te vinden. Dat gaat alleen lukken als we glashelder kunnen uitleggen waarom vermogensbeheerders niet de oplossing van onze problemen zijn, maar de oorzaak. En daarover leest u alles in dit nummer van S&D.