De regionale ongelijkheid in Nederland neemt toe. Door het belang van agglomeratie-effecten in de huidige kenniseconomie en de sterk (rand)stedelijke focus van het investeringsbeleid van de nationale overheid in de afgelopen decennia (topsectorenbeleid), zijn in het centrum van ons land demografische en economische hotspots ontstaan waar een sterke aanzuigende werking van uitgaat.

Tegelijk kampen verschillende regio’s aan de grenzen van het land met demografische krimp, vergrijzing en het wegtrekken van met name kansrijke jongeren. Hierdoor neemt het draagvlak voor basisvoorzieningen in deze regio’s af en dreigt er een tekort te ontstaan aan vitale krachten, zoals werknemers, ondernemers, mantelzorgers en vrijwilligers. Dit zet de leefbaarheid, economische vitaliteit en brede welvaart in deze regio’s ernstig onder druk.

Lang tijd is vanuit de nationale politiek de kwetsbaarheden van deze grensregio’s genegeerd. Veel bewoners voelen zich dan ook door de overheid in de steek gelaten. De Regio Deals, waarmee de regering geld beschikbaar stelt voor concrete investeringsprojecten die de brede welvaart in de regio moeten versterken, zijn een stap in de goede richting, maar bieden op zichzelf geen duurzame oplossing voor de uitdagingen waar deze regio’s voor staan. Ze zijn qua omvang te beperkt, tijdelijk van aard, en nog steeds slaat een aanzienlijk deel van het budget dat is gereserveerd voor de Regio Deals neer in gebieden die verre van kwetsbaar zijn. Bovendien ontbreekt een fundamentelere visie op de structurele oorzaken van de uitdagingen waarvoor krimpregio’s zich gesteld zien en hoe dit vraagt om nieuwe vormen van interregionale solidariteit en regionale planvorming.

Met dit actieonderzoek werkt de WBS aan de ontwikkeling van zo’n visie.

Projectleiding: Arjan Reurink
Medewerkers vanuit de WBS: Thomas Elliott (stagiair), Moon van der Pas (stagiair)
In samenwerking met: Marijn Molema (bijzonder hoogleraar regionale vitaliteit en dynamiek aan de Rijksuniversiteit Groningen, medewerking op persoonlijke titel), Vera Tax (Europarlementariër voor de PvdA) en de ‘werkgroep regio’ en adviesgroep die voor dit project zijn ingesteld.  
Eindproduct: rapport dat als input dient voor het verkiezingsprogramma voor de Provinciale Staten-verkiezingen op 15 maart 2023  
Planning: conceptversie van het rapport gereed in de zomer van 202.

Nb. Per abuis is eerder gecommuniceerd dat de WBS voor dit project samenwerkt met het Fries Sociaal Planbureau. Dat is onjuist. Marijn Molema is werkzaam voor dit instituut, maar verleent zijn medewerking aan dit project op persoonlijke titel.